Sorunlar ve Cözümler

SORUNLAR ve ÇÖZÜMLER;
Bilindi?i üzere, Ülkemizin de taraf oldu?u Çocuk Haklar? Sözle?mesinde geçici ve sürekli olarak aile ortam?ndan yoksun kalan veya kendi yarar?na bu ortamda b?rak?lmamas? gerekli görülen çocuklar?n bak?c? aile yarar?na verilebilece?i, evlat edindirilebilece?i ya da çocu?un bak?m?n? sa?layacak bir kurulu?a yerle?tirilebilece?i belirtilmi?tir.
Ülkemizdeki uygulamalar;
a) Çocuk veya gencin kendi ailesi yan?nda bak?m?n?n sürdürülmesi amac?yla ayni ve nakdi yard?mlar?n yap?lmas?,
b) koruyucu aile uygulamas? ve yayg?n olan? ise Kurum bak?m?d?r.Buda Asliye Hukuk Mahkemesi hâkimli?ince haklar?na “koruma karar?” verilen çocuklar, kurum bak?m? çerçevesinde çocuk yuvalar? ve yeti?tirme yurtlar?nda bak?m ve korunma alt?na al?nmaktad?r.
Kurumca bak?m? sa?lanan çocuklar?m?zla ilgili olarak 18 ya??n? tamamlayarak re?it olanlar?n koruma karar? kald?r?labilmektedir. Bu ?ekilde yap?lan uygulama, herhangi bir güvenceye kavu?turulmam?? olan gencin vah?i bir ortama terk edilmesine ve ak?l bile edemeyebilece?imiz baz? olumsuzluklar?n ya?anmas?na neden olabilmektedir. 18 Ya??n? tamamlam?? olan gençlerden koruma karar?n?n belli hallerde devam? ancak Kurum yetkililerinin talebi halinde belli ?artlarda mümkündür. E?er Kurum yetkilileri 18 ya??na kadar korumas?n? ve bak?m?n? üstlendikleri gencin koruma karar?n?n uzat?lmas?n? talep etmezse genç her hangi bir güvenceye kavu?turulmadan yaln?z, savunmas?z halde sokaklara gönderilmektedir.
18 Ya??n? tamamlam?? olan korunmaya ihtiyac? olan çocuklardan ortaö?renime devam edenlerin 20 ya??na, yüksekö?renime devam edenlerin 25 ya??na kadar koruma karar? uzat?labilmektedir. Kanunen belirli bir i? ve meslek sahibi olmayan 18 ya??n? doldurmu? olan çocuklar?n i? ve meslek sahibi olarak kendi yeterliklerinin sa?lanmas? amac?yla 20 ya??na kadar korunma karar? uzat?labilmektedir.
Yukar?da ifade edildi?i üzere bütün koruma kararlar?n?n uzat?labilmesi halleri Kurum yetkililerinin talebi halinde mümkün olup, çok tehlikeli sonuçlara yol açabilecek olan bir inisiyatifin Kurum yetkililerinin sa?lanmas? hali söz konusudur.
Öneri: 18 Ya??n? tamamlam?? olmakla beraber belli bir i?e yerle?tirilmemi? veya yerle?ememi? olan tün çocuklar?n koruma karar?n?n 20 ya??n? doldurmalar?na kadar uzat?lmas? gerekmektedir. Ayr?ca belli bir ö?renime devam eden çocuklar?n koruma karar? ö?renimi tamamlamas?ndan itibaren i? sahibi olmas? amac?yla iki y?l daha uzat?labilmeli, bu konuda Kurum yetkililerine her hangi bir üstünlük b?rak?lmamal?d?r.
Koruma karar? kald?r?lan gençler i?e yerle?tirilene kadar geçen süre bir y?ldan daha fazla olabilmektedir. Bu süre zarf?nda aç, güvencesiz, kimsesiz ortada kalm?? olan gençlerin ufak tefek baz? suçlara kar??abilmektedir. Ço?unlukla h?rs?zl?k vakas? i?lemek durumunda kalm?? olan bu gençlerimiz ise bu suçlar? sebebiyle kamu kurumlar?nda i?e yerle?tirilmemektedir. Birisini kasten i?lenen bir suçtan dolay? hakk?nda bir y?ldan az hapis cezas? olan ki?iler veya daha fazla olmakla beraber hükmün aç?klamas? geri b?rak?lm?? ki?iler devlet memuru olabilmekte, h?rs?zl?k suçu ile mahkûm olmu? ki?iler, suçun nevisine, i?lenme nedenine bakmaks?z?n i?e girmeleri kanunen mümkün olamamaktad?r. Aç bir ?ekilde sokakta yatmaya mahkûm edilmi? olan gençlerimizin i?e giri?lerinde ya?anan en büyük güçlük budur.
Öneri: Haklar?nda koruma karar? kald?r?lm?? olan gençlerin i?lemi? olduklar? hafif suçlara kar?? daha fazla müsamaha gösterilmesine imkân verecek bir kanuni düzenleme yap?lmal?d?r. Devlet korumas? alt?na al?nan çocuklar?m?za Yeti?tirme yurtlar?nda çal??an ki?ilerin çocuklar?m?za okumamalar? yönünde verilen tavsiyeler verildi?ine ili?kin Derne?imize yo?un duyumlar gelmektedir. Gelen bu duyumlara göre çocuklara “ne gerek var okuman?za, okumasan?z da devlet zaten size i? veriyor” diyerek, çocuklar?m?z?n e?itim süreçlerini olumsuz etkilenmelerine neden olabilmektedir.
Öneri:Bu kurulu?larda çal??an personellerin sosyal ve kültürel seminer verilerek e?itimlere tabi tutulmalar? sa?lanmal?d?r. Ayr?ca yo?un denetimlerin yan? s?ra çocuklara e?itimin, i? ve meslek edinmelerinin önemini anlatan bilgilendirmeamaçl? seminerler düzenlenmelidir.
Yeti?tirme yurtlar?ndan ay?r?l?p ta kurumlarda i?e ba?lat?lm?? olan gençlerin bir k?sm? ilgili kurumlarda çok büyük uyumsuzluklar ya?ayabilmektedir. Yurtlarda kendi akranlar? ile k?smen rekabet halinde olan, terk edilmi?, hayata güvencesiz bakan, çok büyük yoksunluk duygusu içinde olan gençlerin b?rak?n i? ba?lat?lmadan önce i?e uyum e?itimi almalar?n?, koruma kald?r?lmadan önce her hangi bir uyum e?itimine tabi tutulmamaktad?r. ??e ba?lat?ld?klar? kurumlarda da uyum e?itimi ya çok geç ba?lat?lmakta ya hiç verilmemektedir. Uyumsuzluklar?ndan dolay? kurumlarda i?i terk etmeleri istifa etmeleri yönünde bask? alt?nda tutulabilmektedir. Sistematik oldu?una inanmad???m?z bu davran?? biçiminin yayg?nl??? bu konuda tedbir al?nmas?n? gerektirmektedir. Hali haz?rda tamamen bireysel davran??lar?n yaratt??? bu tür ma?duriyetlerin Emniyet Genel Müdürlü?ü ile Milli E?itim Bakanl???nda yo?un ?ekilde ya?and??? yönünde çok büyük duyumlar almaktay?z. Kurumlardan çe?itli nedenlerle ayr?lan bu çocuklar?m?z?n i?e ba?lat?lmalar? yönünde öncelikli olma haklar?n? da kaybettiklerinden tekrar i?e ba?lamalar? nerdeyse imkâns?z olmaktad?r.
Öneri:Bak?m hizmeti veren kurumlarda kalan gençlerin tümüne sosyal hayata uyum e?itimlerinin düzenli ?ekilde uygulanmas?, i?e ba?lat?lan gençlere öncelikli olarak i?e uyum e?itimlerinin amirleri taraf?ndan uygulanmas? ve i? yerinden ayr?lm?? olan gençlerimizin ikinci bir ?ans hakk? verilerek ayr?ld?klar? kurumlarda öncelikli olarak i?e ba?lat?lma hakk?n?n verilmesi yönünde kanuni de?i?ikliklerin yap?lmas?.
Öneri: Bakanl?k bürokratlar?n?n, ildeki mülki amir ve di?er yöneticiler sivil toplum kurulu?lar?n? duyarl? vatanda?lar?m?z?n Yeti?tirme Yurtlar?n?n gezmeleri ziyaret edilmesi, Yeti?tirme Yurtlar?nda ve kurulu?lar?m?zda kalan çocuklar?m?z?n müsait olduklar? hafta sonlar?nda çocuklara misafir olunarak, onlara aile s?cakl???n? ya?atmalar? tiyatro, sinema, gezi spor vb. gibi sosyal faaliyetlerle destekleyici olmalar?
Öneri: Yeti?tirme Yurtlarda kalan e?itimlerini iyi dereceyle tamamlayan arkada?lar?m?za Aile ve sosyal Hizmetler Bakanl???bünyesinde bulunan kurumlara yönetici kadrosuyla hizmet vermeleri için f?rsatlar sunulmas? halinde yurtta yeti?en çocuklara rol model olacak, onlarda daha iyi e?itim verecekleri gibi sosyal hayata ba?layaca?? gibi motive edilmi? olacaklard?r.“Damdan dü?enin halinden damdan dü?en anlar misali” Aile ve sosyal Hizmetler Bakanl???na ba?l? kurulu?lar?m?zda kalan çocuklar?m?z?n dilinden anlayan izleme kurulu taraf?n idareci, bak?c? personel ve çal??anlar?n?n hassasiyetle seçilip bu i?lerin içinde y?llarca gönül vermi? insanlar?n bu kurulu?larda görev verilmesi;
Sayg?lar?mla
Hac? Bayram Mah. K?z?lbey Sokak 3 Vak?f ?? han? No: 406 Ulus/Alt?nda?/Ankara
Kudret Bulut
Yurt Ay Der
Genel Ba?kan?