Sorunlar ve Cözümler

SORUNLAR ve ÇÖZÜMLER;
Bilindiği üzere, Ülkemizin de taraf olduğu Çocuk Hakları Sözleşmesinde geçici ve sürekli olarak aile ortamından yoksun kalan veya kendi yararına bu ortamda bırakılmaması gerekli görülen çocukların bakıcı aile yararına verilebileceği, evlat edindirilebileceği ya da çocuğun bakımını sağlayacak bir kuruluşa yerleştirilebileceği belirtilmiştir.
Ülkemizdeki uygulamalar;
a) Çocuk veya gencin kendi ailesi yanında bakımının sürdürülmesi amacıyla ayni ve nakdi yardımların yapılması,
b) koruyucu aile uygulaması ve yaygın olanı ise Kurum bakımıdır.Buda Asliye Hukuk Mahkemesi hâkimliğince haklarına “koruma kararı” verilen çocuklar, kurum bakımı çerçevesinde çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtlarında bakım ve korunma altına alınmaktadır.
Kurumca bakımı sağlanan çocuklarımızla ilgili olarak 18 yaşını tamamlayarak reşit olanların koruma kararı kaldırılabilmektedir. Bu şekilde yapılan uygulama, herhangi bir güvenceye kavuşturulmamış olan gencin vahşi bir ortama terk edilmesine ve akıl bile edemeyebileceğimiz bazı olumsuzlukların yaşanmasına neden olabilmektedir. 18 Yaşını tamamlamış olan gençlerden koruma kararının belli hallerde devamı ancak Kurum yetkililerinin talebi halinde belli şartlarda mümkündür. Eğer Kurum yetkilileri 18 yaşına kadar korumasını ve bakımını üstlendikleri gencin koruma kararının uzatılmasını talep etmezse genç her hangi bir güvenceye kavuşturulmadan yalnız, savunmasız halde sokaklara gönderilmektedir.
18 Yaşını tamamlamış olan korunmaya ihtiyacı olan çocuklardan ortaöğrenime devam edenlerin 20 yaşına, yükseköğrenime devam edenlerin 25 yaşına kadar koruma kararı uzatılabilmektedir. Kanunen belirli bir iş ve meslek sahibi olmayan 18 yaşını doldurmuş olan çocukların iş ve meslek sahibi olarak kendi yeterliklerinin sağlanması amacıyla 20 yaşına kadar korunma kararı uzatılabilmektedir.
Yukarıda ifade edildiği üzere bütün koruma kararlarının uzatılabilmesi halleri Kurum yetkililerinin talebi halinde mümkün olup, çok tehlikeli sonuçlara yol açabilecek olan bir inisiyatifin Kurum yetkililerinin sağlanması hali söz konusudur.
Öneri: 18 Yaşını tamamlamış olmakla beraber belli bir işe yerleştirilmemiş veya yerleşememiş olan tün çocukların koruma kararının 20 yaşını doldurmalarına kadar uzatılması gerekmektedir. Ayrıca belli bir öğrenime devam eden çocukların koruma kararı öğrenimi tamamlamasından itibaren iş sahibi olması amacıyla iki yıl daha uzatılabilmeli, bu konuda Kurum yetkililerine her hangi bir üstünlük bırakılmamalıdır.
Koruma kararı kaldırılan gençler işe yerleştirilene kadar geçen süre bir yıldan daha fazla olabilmektedir. Bu süre zarfında aç, güvencesiz, kimsesiz ortada kalmış olan gençlerin ufak tefek bazı suçlara karışabilmektedir. Çoğunlukla hırsızlık vakası işlemek durumunda kalmış olan bu gençlerimiz ise bu suçları sebebiyle kamu kurumlarında işe yerleştirilmemektedir. Birisini kasten işlenen bir suçtan dolayı hakkında bir yıldan az hapis cezası olan kişiler veya daha fazla olmakla beraber hükmün açıklaması geri bırakılmış kişiler devlet memuru olabilmekte, hırsızlık suçu ile mahkûm olmuş kişiler, suçun nevisine, işlenme nedenine bakmaksızın işe girmeleri kanunen mümkün olamamaktadır. Aç bir şekilde sokakta yatmaya mahkûm edilmiş olan gençlerimizin işe girişlerinde yaşanan en büyük güçlük budur.
Öneri: Haklarında koruma kararı kaldırılmış olan gençlerin işlemiş oldukları hafif suçlara karşı daha fazla müsamaha gösterilmesine imkân verecek bir kanuni düzenleme yapılmalıdır. Devlet koruması altına alınan çocuklarımıza Yetiştirme yurtlarında çalışan kişilerin çocuklarımıza okumamaları yönünde verilen tavsiyeler verildiğine ilişkin Derneğimize yoğun duyumlar gelmektedir. Gelen bu duyumlara göre çocuklara “ne gerek var okumanıza, okumasanız da devlet zaten size iş veriyor” diyerek, çocuklarımızın eğitim süreçlerini olumsuz etkilenmelerine neden olabilmektedir.
Öneri:Bu kuruluşlarda çalışan personellerin sosyal ve kültürel seminer verilerek eğitimlere tabi tutulmaları sağlanmalıdır. Ayrıca yoğun denetimlerin yanı sıra çocuklara eğitimin, iş ve meslek edinmelerinin önemini anlatan bilgilendirmeamaçlı seminerler düzenlenmelidir.
Yetiştirme yurtlarından ayırılıp ta kurumlarda işe başlatılmış olan gençlerin bir kısmı ilgili kurumlarda çok büyük uyumsuzluklar yaşayabilmektedir. Yurtlarda kendi akranları ile kısmen rekabet halinde olan, terk edilmiş, hayata güvencesiz bakan, çok büyük yoksunluk duygusu içinde olan gençlerin bırakın iş başlatılmadan önce işe uyum eğitimi almalarını, koruma kaldırılmadan önce her hangi bir uyum eğitimine tabi tutulmamaktadır. İşe başlatıldıkları kurumlarda da uyum eğitimi ya çok geç başlatılmakta ya hiç verilmemektedir. Uyumsuzluklarından dolayı kurumlarda işi terk etmeleri istifa etmeleri yönünde baskı altında tutulabilmektedir. Sistematik olduğuna inanmadığımız bu davranış biçiminin yaygınlığı bu konuda tedbir alınmasını gerektirmektedir. Hali hazırda tamamen bireysel davranışların yarattığı bu tür mağduriyetlerin Emniyet Genel Müdürlüğü ile Milli Eğitim Bakanlığında yoğun şekilde yaşandığı yönünde çok büyük duyumlar almaktayız. Kurumlardan çeşitli nedenlerle ayrılan bu çocuklarımızın işe başlatılmaları yönünde öncelikli olma haklarını da kaybettiklerinden tekrar işe başlamaları nerdeyse imkânsız olmaktadır.
Öneri:Bakım hizmeti veren kurumlarda kalan gençlerin tümüne sosyal hayata uyum eğitimlerinin düzenli şekilde uygulanması, işe başlatılan gençlere öncelikli olarak işe uyum eğitimlerinin amirleri tarafından uygulanması ve iş yerinden ayrılmış olan gençlerimizin ikinci bir şans hakkı verilerek ayrıldıkları kurumlarda öncelikli olarak işe başlatılma hakkının verilmesi yönünde kanuni değişikliklerin yapılması.
Öneri: Bakanlık bürokratlarının, ildeki mülki amir ve diğer yöneticiler sivil toplum kuruluşlarını duyarlı vatandaşlarımızın Yetiştirme Yurtlarının gezmeleri ziyaret edilmesi, Yetiştirme Yurtlarında ve kuruluşlarımızda kalan çocuklarımızın müsait oldukları hafta sonlarında çocuklara misafir olunarak, onlara aile sıcaklığını yaşatmaları tiyatro, sinema, gezi spor vb. gibi sosyal faaliyetlerle destekleyici olmaları
Öneri: Yetiştirme Yurtlarda kalan eğitimlerini iyi dereceyle tamamlayan arkadaşlarımıza Aile ve sosyal Hizmetler Bakanlığıbünyesinde bulunan kurumlara yönetici kadrosuyla hizmet vermeleri için fırsatlar sunulması halinde yurtta yetişen çocuklara rol model olacak, onlarda daha iyi eğitim verecekleri gibi sosyal hayata bağlayacağı gibi motive edilmiş olacaklardır.“Damdan düşenin halinden damdan düşen anlar misali” Aile ve sosyal Hizmetler Bakanlığına bağlı kuruluşlarımızda kalan çocuklarımızın dilinden anlayan izleme kurulu tarafın idareci, bakıcı personel ve çalışanlarının hassasiyetle seçilip bu işlerin içinde yıllarca gönül vermiş insanların bu kuruluşlarda görev verilmesi;
Saygılarımla
Hacı Bayram Mah. Kızılbey Sokak 3 Vakıf İş hanı No: 406 Ulus/Altındağ/Ankara
Kudret Bulut
Yurt Ay Der
Genel Başkanı